B O L E S Ł A W    M E G G E R

Kierownik Szkoły Powszechnej w Stobnie

 w latach 1923-1939

Obecny Patron Szkoły Podstawowej w Stobnie

BIOGRAFIA

Bolesław Megger urodził się 16 czerwca 1899 roku w Białej koło Tucholi jako dwunaste dziecko Ignacego i  Tekli z domu Klunder. Państwo Meggerowie posiadali tam gospodarstwo rolne, gdzie wychowali trzynaścioro swoich dzieci.

Sakrament chrztu i komunii świętej przyjął Bolesław w kościele parafialnym w Śliwicach. Po ukończeniu Szkoły Powszechnej w tej samej miejscowości podjął naukę zawodu kupca w Tucholi. Jednak  w tej dziedzinie nie znalazł satysfakcji. Dlatego następnym jego krokiem było wstąpienie do Seminarium Nauczycielskiego w Toruniu. Nauka w tej szkole umocniła Bolesława w przekonaniu, że droga jaką sobie wyznaczył jest prawidłowa. Nawet wojna polsko-bolszewicka nie była w stanie go powstrzymać. Bolesław przerwał na ten czas studia i zgłosił się jako ochotnik. Jego udział w działaniach wojennych trwał krótko, bo od 17.08.1920 r. do 17.09.1920 r. W wyniku wybuchu pocisku artyleryjskiego, ciężkiego kalibru, został przysypany ziemią. Z powodu doznanych obrażeń przebywał w szpitalu w Brodnicy. Mimo przeciwności losu, wrócił na uczelnię i ukończył seminarium. Egzamin dojrzałości złożył w Państwowym Seminarium Nauczycielskim w Toruniu dnia 20 czerwca 1922 r. Zaraz po uzyskaniu dyplomu został powołany do Grudziądza w celu odbycia zasadniczej służby wojskowej. Swoją pierwszą pracę pedagogiczną rozpoczął w roku szkolnym 1922/1923 w Szkole Powszechnej w Budziskach k. Tucholi. Jednakże dopiero data 1 września 1923 roku na stałe połączyła Go z naszą miejscowością. Tegoż dnia Bolesław Megger rozpoczął pracę na stanowisku kierownika Szkoły Powszechnej w Stobnie, którą wykonywał z całkowitym poświęceniem aż do 1939 roku. 4 kwietnia 1930 r. złożył egzamin praktyczny przed Państwową Komisją Egzaminacyjną dla nauczycieli szkół powszechnych w Tucholi. Na mocy dekretu kuratora Okręgu Szkolnego z dnia 31 lipca 1930 r. stał się nauczycielem stałym.

Rok 1923 był szczególnym okresem dla Bolesława Meggera, bo oprócz życia zawodowego zmieniło się również jego życie osobiste. 27 sierpnia 1923r. zawarł związek małżeński z Apolonią Chylewską z Gostycyna. Meggerowie wychowali pięcioro dzieci. Najstarszy syn Edward, urodzony 12 czerwca 1924 roku był nauczycielem, a następnie przez wiele lat pełnił funkcję dyrektora w szkołach w Pruszczu i Gostycynie. Po przejściu na emeryturę zamieszkał w Chojnicach, gdzie przed kilkoma laty zmarł. Drugim synem państwa Meggerów był Henryk. Urodził się 27 kwietnia 1927 r. Mając zaledwie kilkanaście lat został zmobilizowany przez Niemców do służby w Wehrmachcie. Jakiś czas później zapadł na szkarlatynę. Zmarł w wieku 18 lat w szpitalu w Berlinie po otrzymaniu śmiertelnego zastrzyku. W taki bowiem sposób traktowano wszystkich cudzoziemskich żołnierzy chorych na szkarlatynę. W 1930 roku na świat przyszły bliźnięta: Maria i Jerzy. Maria pracowała jako główna księgowa  w Urzędzie Skarbowym ówczesnego powiatu tucholskiego. Była mieszkanką Tucholi. Tuż przed śmiercią, w czerwcu 1999 r., swoją obecnością uświetniła obchody 100. rocznicy urodzin Bolesława Meggera, które odbyły się w Szkole Podstawowej w Stobnie. Zmarła 28 sierpnia tegoż roku. Drugi z bliźniąt - Jerzy, mieszka w Gdyni. Ukończył Politechnikę Gdańską z tytułem inżyniera. Specjalizował się w silnikach okrętowych wysokoprężnych. Obecnie przebywa na emeryturze. Najmłodszy syn – Bolesław, urodził się 29 czerwca 1939 roku. Zdobył wykształcenie średnie – techniczne. Pracował w charakterze głównego dyspozytora w Stoczni Gdynia S.A. Nadal mieszka w Gdyni, również przebywa na emeryturze.

W latach 1923–1931 w Szkole Powszechnej w Stobnie pracowało dwóch nauczycieli. Szkoła ta realizowała program 6-klasowej szkoły powszechnej, popularnie zwanej 2-klasową. W 1932r., po reformie jędrzejewiczowskiej, stała się szkołą I stopnia z programem 4-klasowej szkoły powszechnej z elementami programu klas wyższych. Pozostał jeden nauczyciel, a nauka odbywała się w klasach łączonych.

Bolesław Megger mimo licznych obowiązków szkolnych, bardzo dużo czasu poświęcał organizacjom społecznym i politycznym. Z wielkim zamiłowaniem prowadził zajęcia w zakresie edukacji dorosłych, bardzo wówczas potrzebnej ze względu na niski stopień organizacyjny oświaty. Tą drogą przygotował kandydatów do zawodu, jak również pretendentów do szkół wyższego stopnia. Był duszą ówczesnego środowiska. Za swoją życzliwość, bezinteresowność, humorystyczne usposobienie zyskał sobie szacunek nie tylko mieszkańców Stobna. W latach 30-tych prowadził Urząd Stanu Cywilnego na dany obwód. Powierzoną mu pracę zawsze wykonywał niezwykle sumiennie, rzetelnie  i odpowiedzialnie. Poza pracą zawodową i społeczną Bolesława Meggera pochłaniały jeszcze dwie pasje: myślistwo i wędkarstwo. Niestety zgromadzone, liczne trofea myśliwskie poginęły w czasie wojny na skutek czterokrotnych, wymuszonych przez Niemców, przeprowadzek rodziny. Ferie letnie najczęściej spędzał w domu, w gronie rodzinnym, na łonie natury. Piękno urozmaiconego krajobrazu Stobna i czyste, zasobne w ryby jezioro sprzyjały całkowitemu oddaniu się zainteresowaniom wędkarskim.

Rok 1939 miał diametralnie zmienić jego dotychczasowe życie. Z okazji Święta Morza, nad jeziorem w Stobnie obyła się uroczystość, podczas której Bolesław Megger jako kierownik szkoły wygłosił patriotyczne przemówienie. Prawdopodobnie wystąpienie to, w niedalekiej przyszłości, wykorzystano przeciwko Niemu. Wakacje tego roku były bardzo niespokojne. Społeczeństwo żyło we wciąż narastającej obawie przed atakiem niemieckim na Polskę. Władze polskie też nie pozostawały bierne i w reakcji na koncentrację wojsk niemieckich 28 sierpnia 1939 roku zarządziły powszechną mobilizację. W wyniku tego Bolesław został skierowany do jednostki Wojska Polskiego w Bydgoszczy. Jednak  przebywał  tam  zaledwie  kilka  dni, ponieważ  w  przeddzień  wybuchu II wojny światowej zwolniono go w celu kontynuowania nauczania w szkole. Do domu wrócił wieczorem, a wczesnym rankiem 1 września hitlerowcy napadli na Polskę. 13 października 1939 r. został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu w Tucholi. Stamtąd 15 października został wywieziony do obozu w Radzimiu k. Sępólna. W lesie w Rudzkim Moście już od kilku dni trwało rozstrzeliwanie Polaków więzionych w Tucholi  i bezpośrednio zwożonych z różnych miejscowości powiatu tucholskiego. Odbywało się to pod pretekstem znalezienia sprawcy tajemniczego pożaru w zabudowaniach Niemca Frytzy w miejscowości Piastoszyn. Stanowiło to odwet za jego nagłą śmierć spowodowaną tym wydarzeniem. Dlatego też oprawcy przed rozstrzelaniem pytali ustawionych szóstkami skazanych o podpalacza. Oczywiście takiego nie było i być nie mogło, ponieważ Niemcom chodziło tylko o zachowanie nieprawdziwego powodu. Bolesław Megger dwukrotnie był na miejscu kaźni. 27 października, tuż przed egzekucją, wraz z pięcioma kolegami musieli pogrzebać zabitych. Wśród nich znajdowała się jedna z siedmiu ofiar Stobna - były uczeń Tadeusz Lesiński, który w przeddzień aresztowania wrócił z kampanii wrześniowej. Kiedy stanęli przed grupową mogiłą, przed wyrokiem śmierci, jeden z tucholskich nauczycieli, prawdopodobnie niemieckiego pochodzenia, poprosił o umożliwienie mu udowodnienia niewinności wobec stawianego zarzutu. Wówczas wszystkich zwolniono na 48 godzin, aby w tym czasie uzyskali poparcie wpływowych Niemców. Niestety Bolesław Megger nie uzyskał takiego poparcia od znajomego miejscowego Niemca, który zajmował stanowisko wójta na utworzony przez Niemców okręg administracyjny. Obawiając się o los rodziny, wrócił do więzienia, skąd 2 listopada 1939 roku został wywieziony do Rudzkiego Mostu i rozstrzelany.

Bolesław Megger wraz ze współuczestnikami tej tragedii, po przeprowadzonej w 1946 r. ekshumacji, spoczywa pod Pomnikiem Męczeństwa przy Placu Pomordowanych w Rudzkim Moście na zbiegu ulic Chopina i Świeckiej  w Tucholi.

Osoba Bolesława Meggera, wielkiego patrioty, wspaniałego pedagoga, propagatora czytelnictwa polskiego i działacza społecznego, na długo zapadła w pamięci i sercach mieszkańców Stobna. W 1991 roku, przed oddaniem do użytku nowej rozbudowanej szkoły, narodził się pomysł, aby nadać tej placówce Jego imię. Przy pełnej aprobacie lokalnej społeczności oraz władz oświatowych i gminnych, pomysł ten zaczęto wdrażać w życie.

Rok później, 1 wrześnie 1992 roku, odbyło się uroczyste nadanie imienia Bolesława Meggera Szkole Podstawowej w Stobnie. W 10. Rocznicę tego faktu, 4 czerwca 2002r., imię Bolesława Meggera przyjęło również powołane w tym samym budynku szkolnym Gimnazjum nr 2 w Stobnie.

 

Biogram  sporządzono na podstawie opracowania Edwarda Meggera -syna Bolesława

 oraz materiałów archiwalnych szkoły